Wersja dla niedowidzących A A A+ A++
Strona główna Warto wiedzieć Wskazania do pracy z dziećmi niedosłyszącymi

Wskazania do pracy z dziećmi niedosłyszącymi

  • Należy dać dziecku czas na nawiązanie kontaktu z nauczycielem i grupą klasową, przyzwyczajenie się do indywidualnego sposobu mówienia, układu ust nauczyciela oraz specyficznych wymagań przedmiotowych.
  • Korzystać z doświadczeń innych osób mających kontakt z dzieckiem: rodziców, surdologopedy.
  • Na bieżąco przekazywać rodzicom informacje o postępach dziecka oraz występujących trudnościach w nauce, wskazywać, które partie materiału wymagają utrwalenia w domu.
  • Dokonywać selekcji materiału nauczania, wybrać podstawowe zagadnienia, które dziecko powinno opanować.
  • Czuwać, aby dziecko przebywało pod stałą kontrola specjalistów, współpracować z nimi w organizowaniu systematycznej pomocy.
  • Przesunąć punkt ciężkości z funkcji dydaktycznej na wychowawczą i rewalidacyjną.
  • Włączyć dziecko do zespołu klasowego w miarę możliwości najmniej licznego.
  • Niewskazane jest, aby dziecko zmieniało zespół klasowy, jeżeli był on dotychczas pozytywnie do niego nastawiony.
  • Uczyć dziecko ekspozycji społecznej przed klasą, a zespół klasowy przyzwyczaić do sposobu mówienia ucznia niedosłyszącego.
  • W razie potrzeby poinformować pozostałych uczniów o potrzebach ucznia niedosłyszącego np. do czego służy aparat słuchowy, jak należy pomagać osobie niedosłyszącej- poprzez wolniejszy sposób wypowiadania się, z twarzą zwróconą w jej stronę, nie zasłaniając ust.
  • Należy kontrolować społeczne relacje i interakcje między dzieckiem niedosłyszącym i innymi uczniami.
  • Dziecko powinno siedzieć w pierwszej ławce, przed stolikiem nauczyciela, najlepiej w rzędzie pod oknem, co pozwala uczniowi przy patrzeniu wprost, bezpośrednio na nauczyciela, na słuchanie i odczytywanie mowy z ust.
  • Twarz osoby mówiącej powinna być dobrze oświetlona, co ułatwia odbiór informacji drogą wzrokowo-słuchową.
  • Zwracając się do dziecka należy mówić spokojnie, w nieco wolniejszym, ale naturalnym tempie, z właściwą intonacją, bez przesadnej artykulacji.
  • W czasie mówienia ruchy mimiczne i gestykulacja powinny być naturalne, ale należy unikać zbędnych ruchów, odwracania się do tablicy, czy chodzenia po klasie.
  • Wskazane jest zwracanie się do ucznia krótkimi zdaniami, jeżeli uczeń nie odpowiada na pytanie należy je powtórzyć.
  • Przy odpowiedziach ustnych należy patrzeć na ucznia, gdy on mówi, co pozwala na lepsze zrozumienie jego wypowiedzi.
  • W miarę możliwości często sprawdzać na lekcji stopień zrozumienia przez dziecko omawianych treści, a w przypadku trudności stosować dodatkowe wyjaśnienia.
  • Wspierać rozumienie słuchanych treści poprzez inne zmysły (wzrok, dotyk) stosując metody oglądowe i praktycznego działania.
  • W ocenianiu ucznia powinny przeważać oceny pozytywne, mobilizujące ucznia do wysiłku.
  • Powinno się oceniać ucznia uwzględniając jego możliwości i obiektywne ograniczenia.



Największe trudności może mieć uczeń na przedmiotach humanistycznych. Wynikają one z :

  • małego zasobu słownictwa
  • kłopotów w szybkim werbalizowaniu myśli
  • nieprawidłowej artykulacji
  • zaburzonego pojęcia czasu i przestrzeni historycznej
  • wolniejszego opanowania zasad gramatycznych
  • zaburzeń percepcji słuchowej
  • trudności emocjonalnych w sytuacji ekspozycji społecznej
  • Uczeń może mieć trudności z pisaniem ze słuchu, ale pozostałe prace pisemne powinny być oceniane częściej niż odpowiedzi ustne.


Przy ocenianiu należy brać pod uwagę przede wszystkim:

  • aktywność ucznia na lekcji, dostrzegać osiągnięcia, mniejszy stopień onieśmielenia
  • wkład pracy z uwzględnieniem możliwości poznawczych
  • zainteresowanie przedmiotem, stosunek do nauki
  • systematyczność, pilność i staranność
  • stopień samodzielności

  • Na lekcjach matematyki zwracać uwagę na to czy dziecko nie rozwiązuje zadania bo go nie potrafi rozwiązać czy też nie zrozumiało jego treści.

  • Na lekcjach wychowania fizycznego należy pamiętać o konieczności zdejmowania przez dziecko kosztownych aparatów słuchowych, pamiętając o tym że będzie ono gorzej słyszało, ale może ćwiczyć naśladując nauczyciela i inne dzieci.

  • Zaleca się, aby dziecko uczestniczyło w lekcjach muzyki, nawet jeśli jest z tego przedmiotu nie klasyfikowane.

  • Zachowanie dziecka nie powinno podlegać takiej samej ocenie jak u pozostałych dzieci, należy jednak upewnić się czy dziecko wie czego się od niego oczekuje.

  • Przy omawianiu norm zachowania społecznego powinno się odwoływać do metod obrazkowych, konkretnych wydarzeń i przeżyć.
  • Wskazany jest udział dziecka we wszystkich formach i działaniach szkolnych- dyżury, wycieczki itp.
  • Zachęcać dziecko do spontanicznych wypowiedzi na różne tematy.
  • Wspierać emocjonalnie np. poprzez eksponowanie uzdolnień, zauważanie osiągnięć